اختلال دوقطبي يكي از اختلالات روان است. كه با دوره هاي شيدايي، افسردگي و خلق غير طبيعي مشخص مي‌شود. حتما شما هم در اطرافيان خود شخصي را مشاهده كرده‌ايد كه حالات روحي اش، سريعا دچار تغييراتي مي‌شود. اين تغييرات خلق، هميشه هم سريع اتفاق نمي‌افتد. اختلال دو قطبي در مواردي تهديد كننده سلامت فرد است و بر كيفيت زندگي او تاثير مي‌گذارد.

اين اختلال فراتر از نوسانات خلقي است كه به طور معمول تجربه مي‌كنيم. تصورات اشتباه در مورد اين بيماري افراد را در معرض خطرات بيشتري قرار مي‌دهد. اختلال دوقطبي مي‌تواند تا جايي پيش رود كه فرد را مجبور به بستري شدن در بيمارستان هاي روان خواهد كرد. اين بيماري در مردان و زنان تقريبا به يك اندازه مشاهده مي‌شود.

منبع: اختلال دوقطبي چيست | علائم و عوامل تشديد كننده

اختلال دوقطبي

در اختلال دوقطبي دوره هاي افسردگي و شيدايي به طور متناوب در فرد بروز مي‌كنند؛ كه انواع مختلفي دارد. حتي شدت افسردگي و مانيا نيز در دوره هاي مختلف، متفاوت خواهد بود. راه درماني زيادي براي اين اختلال وجود دارد. كه تا حد زيادي موثر خواهند بود اما در درمان قطعي آن شبهاتي وجود دارد. اين اختلال قبلا با نام افسردگي-شيدايي نيز شناخته مي‌شد. افراد معمولا در پايان دوره نوجواني و در بزرگسالاني به آن مبتلا مي‌شوند كه اين به معني عدم ابتلاي كودكان يا افراد سالمند نيست.

علائم اختلال دوقطبي

براي توضيح اختلال دوقطبي بايد ابتدا علائم افسردگي و شيدايي را توضيح داد. بروز علائم از شخصي به شخصي ديگر متفاوت هستند. مدت زمان نشانه ها را بايد جدي گرفت و براي تشخيص دقيق به يك متخصص مراجعه كرد. در بيشتر موارد در فصول گرم سال علائم مانيا، شيدايي و افسردگي در اين بيماران بيشتر بروز مي‌كند. اما شايد براي شخصي، علائم وابسته به فصول نباشد.

🔵 علائم افسردگي در دوقطبي

به طور كلي علائم افسردگي در اختلال دوقطبي مانند انواع ديگر افسردگي است. با خلق پايين همراه است و فرد علائم زير را آشكار مي‌كند: علل بيشتر افسردگي را درمقاله علت افسردگي مشاهده خواهيد كرد.

⏺ خستگي مفرط و كمبود انرژي حتي براي فعاليت هاي روزانه

⏺احساس پوچي و نااميدي

⏺ افكار خودكشي

⏺اختلال در اشتها، خواب و ميل جنسي

⏺ اختلال در تمركز و حافظه

⏺گوشه گيري و فاصله از جمع

براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه افكار خودكشي كليك كنيد.

🟢 علائم شيدايي يا مانيا در دوقطبي

همانطور كه از نام اين علائم پيداست، در اين دوران فرد خلق بالايي را تجربه مي‌كند و شدت دوره مانيا در انواع مختلف اختلال دوقطبي متفاوت است. و علائم آن شامل موارد زير است.

⏺ بي خوابي، افزايش ميل جنسي و بي اشتهايي

⏺ بي پروايي و بلند پروازي

⏺اعتماد به نفس بالا و عدم تمركز

⏺ بي قراري

⏺ سو مصرف الكل يا مواد مخدر

انواع مختلف اختلال دوقطبي

تقريبا 4 نوع مختلف اختلال دوقطبي وجود دارد. كه در همه آنها شاهد بروز دوره هاي افسردگي و شيدايي هستيم. در اين قسمت به طور خلاصه در مورد هر يك توضيحي خواهيم داد.

📌 اختلال دوقطبي نوع يك

در دوقطبي نوع اول، يك دوره شيدايي يا افسردگي اساسي مشاهده مي‌شود. در اين دوره برخي افراد حالت افسردگي را تجربه مي‌كنند و عده اي نيز هيچ دوره اي از افسردگي را تجربه نمي‌كنند. دوام دوره هاي شيدايي كوتاه مدت تر از دوره هاي افسردگي است.

📌 اختلال دوقطبي نوع دو

در اين نوع از اختلال دو قطبي، بيش از يك دوره افسردگي را تجربه مي‌كنيد. اما دوره هاي مانيا كوتاه مدت تر و خفيف تر هستند. به علت شدت كمتر مانيا در اين دوره به آن هيپوماني نيز گفته مي‌شود.

📌اختلال دوقطبي پيش رونده يا تناوب سريع

بروز اين نوع دوره اختلال دو قطبي بسيار نادر است. چرا كه در يك مدت كوتاه مثلا يك ساله، فرد حداقل 4 دوره خلقي را تجربه مي‌كند. در هر دو نوع قبلي نيز شايد اين دوره اتفاق بي‌افتد.

📌اختلال خلق ادواري يا سيكلوتايمي

اختلال سيكلوتايمي، احتمالا به مرور زمان به اختلال دوقطبي كامل تبديل شود. در اين اختلال شدت افسردگي و شيدايي هر دو خفيف تر از انواع ديگر هستند. اما مدت زمان دوره ها طولاني تر خواهد بود.

علل بروز اختلال دوقطبي

براي بروز اختلال دوقطبي نمي‌توان علت دقيقي مشخص كرد. اما عوامل زيادي در شكل گيري اين اختلال دخيل هستند. ژنتيك و سابقه خانواده از مهم ترين دلايل بروز اختلال دوقطبي، شناخته مي‌شود. بسياري از متخصصان معتقدند كه شيمي يا ساختار مغز شانس احتمال ابتلا به اين اختلال را بالا مي‌برد. سابقه خود فرد در ابتلا به افسردگي يا اعتياد از ديگر عواملي است كه تشخيص دوقطبي را محتمل تر مي‌كند. تغييرات اساسي در زندگي شخصي نيز افراد را در معرض ابتلا به دو قطبي قرار مي‌دهد.

تاثيرات دوقطبي بر زندگي فرد

بدون شك اختلال دو قطبي تاثيرات رواني و جسماني زيادي براي فرد دارد. زندگي شخصي و اجتماعي فرد، تحت الشعاع قرار مي‌گيرد. در مواردي مجبور به ترك شغل يا حتي طلاق از همسر خود مي‌شوند. آينده آنان در گرو دوره هاي افسردگي و شيدايي است؛ كه قابل پيش بيني نيستند. روي آوردن به اعتياد و عادات نامناسب براي فرار از دوره هاي افسردگي از تبعات ديگر اختلال دوقطبي است.

در زنان مبتلا به اختلال دوقطبي، نامنظمي دوره هاي قاعدگي؛ سلامت جنسي و جسمي آنان را تهديد مي‌كند. به وجود آمدن اختلالات رواني مثل اختلال استرس پس از سانحه و كم توجهي – بيش فعالي از عوارض دوقطبي بر زندگي فرد است. چهره هاي معروفي در طول تاريخ به اين اختلال مبتلا بوده اند كه با تشخيص به موقع و درمان مناسب توانستند بر آن فايق آيند و موفقيت هايي در زندگي خود كسب كنند.

تشخيص اختلال دوقطبي

تشخيص انواع مختلف اختلال دوقطبي به مهارت نياز دارد. امروزه تست هايي براي تشخيص وجود دارند كه به طور كامل قابل اعتماد نيستند. دوره هاي مانيا بايد حداقل يك هفته و افسردگي حداقل دو هفته ، بدون وقفه ادامه داشته باشند. تشخيص دوقطبي در نوجوانان دشوار تر است. آنها در دوران بلوغ قرار دارند كه ماهيت آن ناپايداري خلق است. وجود دوره هاي زير در تشخيص الزاميست.

◼وجود يك دوره يا بيشتر مانيا در نوع يك

◼وجود يك دوره يا بيشتر افسردگي اساسي در نوع دوم

◼حداقل يك نيم دوره مانيا در نوع دوم

درمان اختلال دو قطبي

درمان اختلال دوقطبي بدون كمك از متخصصين، امكان پذير نيست. پس از مشاهده علائم و تشخيص دقيق اختلال دوقطبي، حتما به يك روانپزشك مراجعه و درمان را شروع كنيد. با ناديده گرفتن؛ علائم اين اختلال شديدتر مي‌شود.

💠 دارو درماني

مصرف دارو يكي از موثرترين روش ها براي مهار اختلال دوقطبي است. ليتيم يكي از اولين دارو هايي است كه براي درمان تجويز مي‌شود. طيف مختلف دارو ها بستگي به واكنش بدن شما دارد؛ پس سرخود مصرف دارو را شروع يا قطع نكنيد. براي آشنايي بيشتر با داروهايي مثل هالوپريدول كليك كنيد.

💠 روان درماني | اختلال دوقطبي

به دليل نوسانات خلقي متعدد يا شديد، حتما در مسير درمان به يك روانشناس نياز داريم. روان درماني هاي مداوم، درمان هاي بين فردي، درمان هاي شناختي-رفتاري و يادگيري مهارت هاي كنترل هيجان به فرد مبتلا به دوقطبي بسيار كمك خواهد كرد.

💠 واكنش اطرافيان

شايد به دليل اختلال دوقطبي، روابط خانوادگي شما دچار اختلال شود يا دوستان خود را از دست بدهيد. طبيعي است كه آنان از رفتار هاي متفاوت و متضاد شما تعجب كنند و نتوانند با اين شرايط سازگار شوند. اما با آگاهي از اين موضوع و حتي مراجعه به روانشناس به صورت گروهي مي‌توان علائم را تا حد زيادي كنترل كرد. حمايت از فرد مبتلا به دوقطبي در زمان افسردگي يا مهار او در زمان شيدايي از اقدامات مهم و ضروري خانواده است.

سخن پاياني

براي درمان اختلال دوقطبي به اراده فرد نياز داريم. قبول اين بيماري براي بعضي از افراد دشوار است. در اين دوران حتما به حضور يك درمانگر در زندگي خود نياز داريد. فراموش نكنيد كه با اختلال دوقطبي نيز، مي‌توان زندگي كرد. اگر در اطراف خود افرادي را با علائم اختلال دوقطبي مشاهده مي‌كنيد. حتما از روانشناس كمك بگيريد.

براي دريافت مشاوره در زمينه اختلال دوقطبي مي توانيد با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي آواژه از طريق شماره 02191002360 تماس بگيريد

 

سوالات متداول

از كجا متوجه اختلال دوقطبي شويم؟

وجود دوره هاي متناوب افسردگي و شيدايي با شدت هاي مختلف از نشانه هاي دو قطبي است. ولي حتما براي تشخيص دقيق به يك روانپزشك مراجعه كنيد.

آيا اختلال دوقطبي درمان پذير است؟

شايد اختلال دوقطبي به طور كامل درمان نشود. اما با مصرف دارو و روان درماني قابل كنترل و پيش روي است.

عوامل تشديد كننده اختلال دوقطبي كدام اند؟

مصرف مواد مخدر، مصرف الكل، سابقه خانوادگي، مصرف يا قطع خودسر دوره درمان و اتفاقات ناگوار در زندگي شخصي از عوامل تشديد كننده اختلال دوقطبي هستند.

منبع: اختلال دوقطبي چيست | علائم و عوامل تشديد كننده